Yaygın kullanılan standartlar
EN149 – Gaz maskesi ve toz maskeleri için genel standart
EN405 – Gaz ve tozlardan valflı filtreleme ile koruma sağlayan yarım yüz maskeler için standart
EN140 – Yarım yüz maskeler için asgari gereksinimler
EN136 – Tam yüz maskesi standartları
EN137 – Kendinden hava beslemeli maske standardı
EN143 – Toz Filtreleri için standart
EN146 – Güç kaynaklı maskeler – başlıklar ve kasklar için standart
EN147 – Güç Kaynaklı maskeler için minimum standartlar
EN270 – Güçlü hava beslemeli maskeler
EN371 – Düşük kaynama noktasına sahip organik maddeler için kullanılan gaz yada kombine filtreleri maskeler.
EN529 – Solunum sistemi seçimi, kullanımı ve bakımı
EN1146 – Sadece kaçış başlığı bulunan, kendi kendine yeterli açık hava devre basınçlı maske standardı
EN1835 – Hafif işler için basınçlı hava hatlı maske standardı
EN12941 – Güç kaynaklı maskeler
EN12942 – Güç kaynaklı tam yüz maskeler için standart
EN14387 – Gaz & duman filtresi için standart
Tek kullanımlık toz maskeleri
En yaygın kullanılan solunum koruyucu maske tipi nispeten ucuz oldukları için tek kullanımlık toz maskeleridir. Bu tip maskelerin 3 temel koruma seviyesi bulunmaktadır. Tek kullanımlık toz maskeleri rahat nefes almak için valflı (ventilli), düşük miktardaki gaz ve buhardan korumak için karbonlu tipleri bulunmaktadır. Koruma seviyelerinin kısa bir özeti aşağıda özetlenmiştir.
FFP1 – APF4 -> Zehirli olmayan tozlar,su ve yağ kökenli sis ile dumanlar. Zehirsiz tozlarla, sis ve duman oluşan yerlerde. Elle zımparalama, delme ve kesme işlerinde.
FFP2 – APF10 -> Suya ve yağa dayalı zararlı tozlar, dumanlar ve aerosoller. Yumuşak ağaç, cam elyafları, metal ve plastikler (PVC kökenli) ile yağ kökenli sislerle çalışmak.
FFP3 – APF20 -> Zararlı ve kanserojen tozlar, dumanlar ile suya ve yağa dayalı aerosoller. Son derece toksik metaller, sert ağaç, radyoaktif ve biyokimyasal aktif maddeler ile yağ kökenli sisli ortamlarda çalışırken.
APF, maskenin sağladığı koruma düzeyini belirten ” Koruma Faktörü – Assigned Protection Factor ” dür. APF’si 20 olan bir solunum cihazı, APF’si 10 olan bir maskeye göre iki kat korur. WEL, basit bir ifadeyle, belirli bir süre boyunca ortalandığında izin verilen havadaki kirleticilerin maksimum miktarı olan “İşyeri Maruziyet Sınırı – Workplace Exposure Limit” dır. Açıkça bu, kirleticiye bağlı olarak değişir ve kullanılan iki referans süresi vardır, TWA (8 saatlik Ağırlıklı Ortalama) ve STEL (15 dakikalık Kısa Süreli Maruz Kalma Limiti) NR, FFP solunum cihazlarıyla birlikte kullanıldığında, maskenin tekrar kullanılmak üzere tasarlanmadığını, başka bir deyişle bir kez kullanılıp atılması gerektiğini belirtir. R ile FFP birlikte kullanıldığında, maskenin birden fazla kez kullanılabileceğini belirtir, maskenin hala kullanılabilir olduğundan emin olunabilmesi için özen gösterilmesi gerekir. Pratikte maskenin kullanım ömrünün tespit edilmesinin zor olacağı unutulmamalıdır. D ile FFP solunum cihazlarıyla birlikte kullanıldığında, maskenin ilave Dolomit tıkanma testi geçirdiğini belirtir. Bu testten geçen maskeler diğer toz maskelerine göre daha zor tıkanır.
Gaz ve buhar için filtre tipleri
Partikül filtreleri bazı durumlarda gaz ve buharlara karşı kullanılıyor olsa da gaz ve buhar tehlikelerine karşı A tipi, B tipi, E tipi yada K tipi filtrelerden birini kullanmak çoğu zaman daha doğru olacaktır. Gaz ve toz korumanın birlikte gerektiği durumlarda ise kombine filtre kullanımı önemlidir.
Tip | Renk | Tehlike Türü | Örnek Durum | Seviyeler |
A1 | Kahverengi | Organik gaz ve buharlar, kaynama noktası >65ºC | Boya işleri, yapışkan ve çözücülerle çalışırken | 10 x WEL (Yarım yüz) 20 x WEL (Tam Yüz) yada 1000 ppm hangisi daha düşük ise |
A2 | Kahverengi | Organik gaz ve buharlar, kaynama noktası >65ºC Yüksek kontrasyonlarda | A1 ek olarak Daha yüksek kontrasyonlarda ve daha uzun süreli kullanımlarda | 10 x WEL (Yarım yüz) 20 x WEL (Tam yüz) Yada 5000 ppm hangisi daha düşük ise |
A1B1E1 | Kahverengi + gri + sarı | A1 + inorganik gaz ve buharlar + asit gazları. (Karbon Monoksit hariç) | A1 ek olarak klor, brom, hidroklorik asit ve diğer asit gazlarına karşı | 10 x WEL (Yarım yüz) 20 x WEL (Tam yüz) Yada 1000 ppm hangisi daha düşük ise |
A1B1E1K1 | Kahverengi + gri + sarı + yeşil | ABE1 + amonyak ve amonyak türevleri. | ABE1 ek olarak amonyak ve amonyak türevlerine karşı. | 10 x WEL (Yarım yüz) 20 x WEL (Tam yüz) Yada 1000 ppm hangisi daha düşük ise |
Merhabalar sazlık ve mısır koçanları nin katı yakıta dönüştürüldüğü bir işletmemde hangi tür maske önerebilirim yardımcı olurmusunuz. Teşekkür ederim.
Çıkan tozun miktarına ve büyüklüğüne bakmak lazım ama p2 seviyesi bir toz maskesi kullanılması uygun olacaktır.
Ahmet bey merhaba.
FFP2 ve FFP3 maske testi için önerebileceğiniz bir laboratuvar var mı? Bu maskelerde kumaş farkı önemli mi?
Size önerebileceğim bir laboratuvar bulunmamaktadır. Sgs, bureau veritas ve intertek çeşitli testler konusunda önde gelen kuruluşlardır. Bunlar ile görüşüp yaptıkları testleri öğrenebilirsiniz, yapmıyorlarsa da sizi daha doğru yönlendireceklerdir.
Merhabalar,
Ev içerisinde hobi amaçlı ahşap işlerle uğraşırken; zımpara, ahşap çıta kesimi, boyama , vernik çalışması gibi işlerde hangi tür maskeyi önermektesiniz? Ayrıca bu gibi basit işlerde maske kullanmak faydalı ve gerekli midir?
Öncelikle vernik gibi uygulamaları balkon, bahçe gibi yerlerde yapmanızı öneririm. Aşırı bir kimyasal kullanımı yok ise Karbonlu bir toz maskesi kullanmanız yeterli, faydalı olacaktır.
Merhaba Ahmet Bey,
bir gıda firmasında çalışmaktayım personellerimiz nişasta ve un tozuna maruz kalmaktadır. Havalandırma mevcuttur. Ne tür bir maske kullanmamızı önerirsiniz?
Öncelikle havalandırmanın güclendirilmesini tavsiye ederim. Maske olarak ffp2 veya ffp3 kullanabilirsiniz.