Meslek Hastalıkları Listesi

Bir ülkenin hızla gelişen bilim ve teknolojisi, o ülkenin sanayileşme sürecini de beraberinde getirir ve böylece toplumsal değişimlere yol açar. Bununla birlikte her ülkenin de sanayileşme süreci o ülkenin çalışma hayatını, iş sağlığı ve güvenliği konusuna bakış açılarını farklı boyutlarda etkiler.Sağlık kavramı algısı ülkelerin gelişmişlik seviyelerine göre önemli farklılıklar gösterir.Bu konuda Dünya Sağlık Örgütünün benimsediği görüş “ sadece hasta veya sakat olmama hali değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan iyi olma hali “ dir. Çalışanların fiziksel, psikolojik, bedensel ve her türlü sağlık sorunlarından korunmak amacıyla yapılan düzenlemeler iş sağlığının konusudur.

Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki en büyük sorunlardan bir tanesi gerçek durumu yansıtamayan istatistiksel bilgilerdir. Meslek hastalıklarının tanı&bildirimi aşamasındaki eksiklikler, ülkemizde “gerçek” tablonun ortaya konulmasının önündeki en büyük engeldir.

Ve yine Eurostat, ILO, WHO gibi uluslar arası kuruluşlarla olan kapsam farklılıklarımız da “Meslek Hastalıkları”nı net olarak görebilmemizin önünde engel teşkil etmektedir.
Ülkemizde meslek hastalıkları listesi “Sosyal Sigortalar Kanunu Sağlık İşlemleri Tüzüğü” ekinde yer almaktadır. İlgili mevzuatta meslek hastalıkları ile ilgili sınıflandırmalar etkene göre yapılan sınıflandırma ve organa göre yapılan sınıflandırmanın kombinasyonu olacak şekilde 5 ana grupta toplanmıştır. Bu yazımızda ILO uluslar arası kuruluşunun meslek hastalıklarının neler olduğunu belirteceğiz.

Meslek Hastalıkları Listesi Tavsiye Kararı, 2002 (No. 194), ulusal meslek hastalıkları listelerinin, mümkün olduğu ölçüde, bunlara ekli meslek hastalıkları listesinde yer alan hastalıkları içermesini zorunlu kılmıştır. ILO Yönetim Kurulu, 307. Oturumu ile 25 Mart 2010’da yeni bir meslek hastalıkları listesini onayladı. Bu yeni liste, 2002’de kabul edilen 194 sayılı Tavsiye Kararı ekinde yer alan listenin yerine geçmiştir.

Yeni liste, kimyasal, fiziksel ve biyolojik ajanların neden olduğu hastalıklardan solunum ve cilt hastalıklarına, kas-iskelet sistemi hastalıklarına ve meslek kanserine kadar birçok uluslararası alanda tanınan meslek hastalığını içermektedir. Zihinsel ve davranışsal bozukluklar ilk kez özellikle ILO listesine dahil edilmiştir. Bu listede ayrıca yukarıda belirtilen hastalıklarla ilgili tüm bölümlerde açık öğeler bulunur. Açık kalemler, iş faaliyetlerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile işçi tarafından yapılan rahatsızlıklar arasında bir bağlantı kurulursa listede belirtilmeyen meslek hastalıklarının tanınmasına izin verir.

Üçlü uzmanlar tarafından, güncellenen listede hangi hastalıkların göz önünde bulundurulacağına karar vermek için kullanılan kriterler şunları içerir:

Belirli bir ajan, maruz kalma veya iş süreci ile nedensel bir ilişki , belirli bir çalışma ortamıyla ve / veya belirli mesleklerle bağlantılı olarak ortaya çıkarlar; Nüfusun geri kalanında ortalama insidansı aşan sıklıkta ilgilenen işçi grupları arasında görülürler; ve maruz kalmanın ve nedenin makul olup olmadığını açık bir şekilde tanımlanmış bir hastalık paterninin bilimsel kanıtı vardır.
Bu yeni meslek hastalıkları listesi, günümüz dünyasında meslek hastalıklarının tanımlanmasında ve tanınmasında en son gelişmeleri yansıtmaktadır. Önleme ve korumanın nerede yapılması gerektiğini açıkça belirtir. Bu ILO listesi, işten kaynaklanan uluslararası kabul gören hastalıklar hakkındaki dünya çapında en son fikir birliğini temsil eder. Bu liste, ulusal meslek hastalık listelerinin oluşturulması, gözden geçirilmesi için bir model teşkil edebilir. Dünyanın çalışan nüfusu ve aileleri bu yeni listeden faydalanacaktır.

ILO MESLEK HASTALIKLARI LİSTESİ

1. İş faaliyetlerinden kaynaklanan etkenlere maruz kalmanın neden olduğu meslek hastalıkları

• 1.1 Kimyasal ajanların neden olduğu hastalıklar şunlardır:
• Berilyum veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Kadmiyum ya da bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Fosfor veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Krom veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Manganez veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Arsenik veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Civa veya onun bileşiklerinden kaynaklanan meslek hastalıkları
• Kurşun veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Florin veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Karbon disülfürün neden olduğu meslek hastalıkları
• Alifatik veya aromatik hidrokarbonların halojen türevlerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Benzen veya homologlarının neden olduğu meslek hastalıkları
• Benzen nitro ve amino türevlerinin veya homologlarının neden olduğu meslek hastalıkları
• Nitrogliserin veya diğer nitrik asit esterlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Alkollerin, glikollerin veya ketonların neden olduğu meslek hastalıkları
• Karbon monoksit, hidrojen sülfit, hidrojen siyanür veya türevleri gibi asfiksilerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Akrilonitril’in neden olduğu meslek hastalıkları
• Azot oksitlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Vanadyum veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Antimon veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Heksanın neden olduğu meslek hastalıkları
• Mineral asitlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Farmasötik ajanların neden olduğu meslek hastalıkları
• Nikel veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Talyum veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Osmiyum veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Selenyum veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Bakır veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Platin veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Kalay veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Çinko veya bileşiklerinin neden olduğu meslek hastalıkları
• Fosgenin neden olduğu meslek hastalıkları
• Benzokinon gibi korneal tahriş edici maddelerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Amonyağın neden olduğu meslek hastalıkları
• İzosiyanatların neden olduğu meslek hastalıkları
• Pestisitlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Kükürt oksitlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Organik çözücülerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Lateks veya lateks içeren ürünlerin neden olduğu meslek hastalıkları
• Klorun neden olduğu meslek hastalıkları

1.2. Fiziksel ajanların neden olduğu meslek hastalıkları

• Gürültüden kaynaklanan işitme bozukluğu
• Titreşimin neden olduğu meslek hastalıkları(kas, tendon, kemik, eklem, periferik kan damarı veya periferik sinir bozuklukları)
• Basınçlı veya sıkıştırılmış havanın neden olduğu meslek hastalıkları
• İyonlaştırıcı radyasyonların neden olduğu meslek hastalıkları
• Lazer de dahil olmak üzere optik (ultraviyole, görünür ışık, kızılötesi) ışımaların neden olduğu meslek hastalıkları
• Aşırı sıcaklıklara maruz kalmanın neden olduğu meslek hastalıkları
• Bilimsel olarak doğrudan bir bağlantının kurulduğu veya iş faaliyetlerinden ve hastalıklardan kaynaklanan bu fiziksel etkenlere maruz kalma arasında, ulusal şartlara ve uygulamaya uygun
• yöntemlerle belirlenen önceki maddelerde bahsedilmeyen işteki diğer fiziksel etkenlerin neden olduğu meslek hastalıkları.

1.3. Biyolojik ajanlar ve bulaşıcı veya paraziter hastalıklar

• Bruselloz
• Hepatit virüsleri
• İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV)
• tetanos
• tüberküloz
• Bakteriyel veya fungal kirletici maddelerle ilişkili toksik veya enflamatuar sendromlar
• Şarbon
• Leptospirosis
• Bilimsel olarak doğrudan bir bağlantının kurulduğu veya iş faaliyetlerinden ve hastalıklardan kaynaklanan bu biyolojik etkenlere maruz kalma arasında, ulusal şartlara ve uygulamaya uygun yöntemlerle belirlenen önceki maddelerde bahsedilmeyen işteki diğer biyolojik ajanların neden olduğu hastalıklar.

2. HEDEF ORGAN SİSTEMLERİ İLE MESLEK HASTALIKLARI

2.1 Solunum Sistemi Hastalıkları

• Fibrojenik mineral tozunun neden olduğu pnömokonyozlar (silikoz, antrako-silikoz, asbest)
• Silikotüberküloz
• Fibrojenik olmayan mineral tozun neden olduğu pnömokonyozlar
• siderozis
• Sert metal tozunun neden olduğu bronkopulmoner hastalıklar
• Pamuk tozu (bysinoz), keten, kenevir, sisal veya şeker kamışı (bagasoz) kaynaklı bronkopulmoner hastalıklar
• İş sürecine özgü, hassaslaştırıcı maddeler veya tahriş edici maddelerin neden olduğu astım
• Çalışma faaliyetlerinden kaynaklanan organik tozların veya mikrobik olarak kirlenmiş aerosollerin solunmasından kaynaklanan dışsal alerjik alveolit
• Kömür tozunun, taş ocaklarındaki tozun, odun tozunun, tahılların ve tarımsal çalışmaların tozunun, hayvan ahırlarındaki tozun, tekstil tozunun ve iş faaliyetlerinden kaynaklanan kağıt tozunun solunmasından kaynaklanan kronik obstrüktif akciğer hastalıkları
• Alüminyumdan kaynaklanan akciğer hastalıkları
• Duyarlılaştırıcı ajanların veya iş sürecine özgü tahriş edici maddelerin neden olduğu üst solunum yolları bozuklukları

2.2. CİLT HASTALIKLARI

• Diğer maddelere dahil olmayan iş faaliyetlerinden kaynaklanan diğer bilinen alerjiye neden olan ajanların neden olduğu alerjik kontakt dermatozlar ve ürtikerler
• Diğer maddelere dahil olmayan iş faaliyetlerinden kaynaklanan diğer bilinen tahriş edici ajanların neden olduğu tahriş edici kontak dermatozları
• Diğer maddelere dahil olmayan iş faaliyetlerinden kaynaklanan diğer tanınmış acentelerden kaynaklanan Vitiligo
• İş yerinde fiziksel, kimyasal ya da biyolojik ajanların neden olduğu diğer cilt hastalıkları, doğrudan bir bağlantının bilimsel olarak kurulduğu ya da iş faaliyetlerinden ve deriden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma arasındaki ulusal koşullara ve uygulamaya uygun yöntemlerle belirlenen diğer maddeler altında yer almamaktadır. işçi tarafından sözleşmeli hastalık (lar)

2.3. KAS-İSKELET SİSTEMİ BOZUKLUĞU

• Tekrarlayan hareketler, zorlayıcı eforlar ve el bileğinin aşırı duruşları nedeniyle radyal styloid tenosinovit
• Tekrarlayan hareketler, zorlayıcı eforlar ve el bileğinin aşırı duruşları nedeniyle el ve el bileğinde kronik tenosinovit
• Olekranon bursit, dirsek bölgesinin uzun süreli basıncı nedeniyle
• Diz çökmüş pozisyonda uzun süreli kalmaya bağlı prepatellar bursit
• Tekrarlayan kuvvetli çalışma nedeniyle epikondilit
• Diz çökme veya çömelme pozisyonunda uzun çalışma sürelerini takip eden menisküs lezyonları
• Uzun süreli tekrarlayan kuvvetli çalışma, titreşim içeren çalışma, el bileğinin aşırı duruşları veya üçünün birleşiminden dolayı Karpal Tünel Sendromu
• Çalışma faaliyetlerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile işçi tarafından sözleşilen kas-iskelet sistemi hastaları arasında doğrudan bir bağlantının bilimsel olarak veya ulusal şartlara ve uygulamaya uygun yöntemlerle belirlendiği önceki maddelerde bahsedilmeyen diğer kas-iskelet sistemi hastalıkları

2.4. ZİHİNSEL VE DAVRANIŞSAL BOZUKLUKLAR

• Travmatik stres bozukluğu
  Çalışma faaliyetlerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile sözleşmeli zihinsel ve davranış bozukluğu (ları) arasında doğrudan bir bağlantının bilimsel olarak veya ulusal şartlara ve uygulamaya uygun yöntemlerle belirlendiği önceki maddede bahsedilmeyen diğer zihinsel veya davranış bozuklukları işçi tarafından

3.MESLEKİ KANSERLER

3.1. Aşağıdaki ajanların neden olduğu kanserler

• Asbestos
• Benzidin ve tuzları
• Bis-klorometilether (BCME)
• Krom VI bileşikleri
• Kömür katranları, kömür katranı ziftleri ve ısı
• Beta-naftilamin
• Vinil klorür
• Benzen
• Benzen veya homologlarının toksik nitro ve amino türevleri
• İyonize radyasyonlar
• Katran, zift, bitüm, mineral yağ, antrasen veya bu maddelerin bileşikleri, ürünleri veya kalıntıları
• Kok fırını emisyonları
• Nikel bileşikleri
• Talaş
• Arsenik ve bileşikleri
• Berilyum ve bileşikleri
• Kadmiyum ve bileşikleri
• eriyonit
• Etilen oksit
• Hepatit B virüsü (HBV) ve hepatit C virüsü (HCV)

4. DİĞER HASTALIKLAR

4.1. Madenci Nistagmusu

İş faaliyetlerinden kaynaklanan maruz kalma ile işçi tarafından sözleşilen hastalıklar arasında doğrudan bir bağlantının bilimsel olarak ya da ulusal şartlara ve uygulamaya uygun yöntemlerle belirlendiği, bu listede belirtilmeyen meslekler ya da süreçlerin neden olduğu diğer spesifik hastalıklar